Waarschijnlijk vind je taal heel belangrijk. Taal is natuurlijk een serieuze zaak, maar er zitten ook leukere kanten aan. Peter van der Horst heeft daar een boek over geschreven: Taaleigenaardigheden. Onze taal – leuk en leerzaam. Het gaat niet om flauwe, dubbelzinnige woordgrapjes, maar om allerlei wat luchtiger onderwerpen. In deze reeks artikelen wil hij daar graag iets over kwijt. Deze keer over het pleonasme.
Rood bloed, groen gras, oude grijsaard. Op school hoorden we al dat daar iets mis mee is. Bloed is immers altijd rood, gras altijd groen en een grijsaard oud. Het gaat om pleonasmen. Je weet wel: het taalkundige verschijnsel dat nogmaals wordt gezegd wat al in een ander woord ligt opgesloten. Zouden die voorbeelden echt onjuist zijn? Een insect heeft geen rood, maar kleurloos bloed. Mijn gras is jammer genoeg meer geel dan groen en toen ik grijs werd, was ik helemaal niet zo oud. Hoe dan ook: als je het over bloed, gras en grijsaard hebt, denk je toch allereerst aan rood, groen en grijs.
Verzoeken te willen
Ik lees zo nu en dan zinnen als Wij verzoeken u ons zo spoedig mogelijk te willen meedelen of u … Hier is het pleonasme verzoeken … te willen, want verzoeken betek...
Pleonasme: te veel van het goede